Karaman  Bakkallar ve Bayiler Odası olarak üyelerimizin sorunlarıyla  araştırma yaparak yakından ilgilenmekteyiz. Bu çalışmalarımız sivil  toplum örgütleri ve benzeri kurum ve kuruluşlarla işbirliği  içerisinde gerçekleştirmekteyiz.

   Küreselleşen  dünyada, perakende ticaretteki hızlı gelişmelerinde etkisiyle  büyüyen  süpermarketler ve alış veriş merkezleri karşısında, bakkal  esnafının genel durumunu ortaya koyarak, yaşanan rekabet sürecinde  bakkalların geri kalmaması için yapılması gerekenleri Odamızca  tespit ederek, Faydalı olacağını düşündüğümüz gerekli çözüm ve  önerileri sunuyoruz.

    Esnaf  sorunlarının çözümü için en önemli alternatif çözüm olarak kendini  göstermektedir.

Perakende  rekabette son sözü söyleyecek olan müşteri olacağından bakkallar  değişen şartlara uygun olarak müşteri memnuniyeti odaklı bir  anlayışla tüketicilere para, zaman ve enerji tasarrufu sağlamak  zorundadırlar. Bunun için;

▪Market zincirleri sebze ve meyve gibi  taze ürünlerde zayıftır. Bu nedenle bakkalda, mevsimine ve  müşterinin isteğine göre sebze ve meyvelerden salatalık, domates,  limon gibi bazı ana kalemler bulundurulmalıdır.

▪Bakkallarda yapılacak gazete satışı  önemli bir müşteri trafiği meydana getirecektir. Böylece gazete  satın almak için gelen müşterilere başka şeyler de satmak mümkündür.

▪Hiçbir market zinciri müşterisine  bakkal kadar yakın değildir. Tüketiciler için ihtiyaçlarını en kısa  sürede evlerinden çıkmadan elde etmek çok önemlidir. Müşterilerin bu  ihtiyaçlarına cevap vermede bakkallar rakipsizdir.

▪Veresiye satışlar bir bakkalın toplam  satışının sadece yüzde 15'ini oluşturur. Buna rağmen müşterilerin  gözünde bu husus bakkalların çok önemli bir avantajıymış gibi  görülür. Veresiye oranı çok yükseltilmeden, marketlere karşı bu  avantaj kullanılmalıdır.

▪İndirim  mağazaları beyaz peynir, zeytin, salam, sucuk gibi ürünleri açıkta  satamazlar. Oysa bu ürünler müşteriyi bağlayan, satıcının kendisi  ile birebir ilgilenmesini istedikleri ürünlerdir. Hipermarketler ve  süpermarketler tek bir elden alım yaptıkları için açık şarküteri  reyonları damak zevkine tam olarak hitap edemezler. Bu reyonlara  önem verip müşterilerin ihtiyaçlarına göre ürünler belirlenmeli  onlarla birebir ilgilenilmelidir.

▪Marketlerde  çalışanlar için müşteri sadece müşteridir. Bakkal için müşteri aynı  zaman da bir komşu, ismen tanınan, hali hatırı sorulabilen,  alışveriş tercihleri bilinen birisidir. Market zincirleri de bunun  farkında olduklarından, bu eksiklerini gidermek için şimdi mağaza  kredi kartları çıkarmaktadırlar. Marketlerin bu açığının farkına  varılmalı ve müşterilere gereken önem verilmelidir.

▪Marketler tüketicinin kafasında yer  eden ürünleri zaman zaman mal ettikleri fiyatların altında satarak  müşterilerinin gözünde haksız yere ucuzluk imajı yaratmaya  çalışırlar. Ancak bu ürünlerdeki zararlarını, diğer bazı ürünleri  fahiş fiyatlarla satarak fazlasıyla çıkarmaktadırlar.

▪Birbirini tamamlayan ürünler yan yana  konulmalı ayrıca tüketiciler tarafından planlı satın alınan ürün ile  plansız satın alınan ürünler ilişkilendirilmelidir. Örneğin  makarnalar ile ketçaplar yan yana sergilenerek makarna almaya gelen  tüketiciye ketçap bu yolla hatırlatılmalıdır. İhtiyaç olmadan alınan  ürün gruplarının karlılıkları her zaman ihtiyaç gruplarına göre daha  yüksektir.

▪Raflar ürün gruplarına ve ambalaj  boyuna göre düzenlenmeli, satılan her ürün müşterinin görebileceği  şekilde sergilenmeli, yerlere konan mallar müşterinin dikkatinden  kaçması engellenmeli, diğer ürünlere ulaşım kolaylaştırılmalıdır.

▪Eğer stoğa  girilecekse sadece hem satışı hem kar marjı yüksek ürünlere ağırlık  verilmelidir. Olmazsa olmaz ürünlere dikkat edilmeli, bu ürünleri  yok satmamalıdır. Kasa, reyon ve raf altlarında satılmayan mallar  biriktirilmemeli., özellikle iadesi olmayan malların raf ömürlerine  dikkat edilmelidir. Son kullanma tarihi yaklaşmış ürünler  olabileceği gibi kalite ve tedarik problemi ortaya çıkabilecektir.

▪Türkiye’de paranın maliyeti çok yüksektir, o gün satılamayan her  mal kasadan çıkan paradır. Promosyonlu ucuz diye, satılamayacak  ürünleri almak yerine daha makul fiyatlarla satabilecek malları  satın alınmalıdır.

▪Bakkallarda  ortalama 1250 kalem mal bulunmaktadır. Ama bunların sadece 425  tanesi bir ay içinde satış yapar. Ayrıca bakkalların yaptığı toplam  satışın %90’ını da sadece 163 ürün yapar. Bu durumda ürün sayısını  azaltıp, satılan ürünleri satmayı tercih etmek daha doğru olur.

▪Bakkal  müşterisinin yarısından fazlası bakkal bağımlısıdır. Yani müşteriler  bakkalda bir ürünü bulamadıklarında başka bir yere gitmezler,  önerilen başka bir ürünü almazlar. Birebir müşteriler kalitesine  güvendiği, isteklerine uygun ve avantajlı mallara yönlendirebilir.  Bakkallar müşterilerinin alışveriş için neden kendilerini tercih  ettiklerinin sebeplerini bilmelidir. Sadık müşteri, iyi hizmet alan  müşteridir. Bu müşteriler her zaman en karlı müşterilerdir. Mevcut  ürünleri daha fazla satın alırlar. Bunu yaratmada müşteri ile  birebir ilişki ve onları tanımak önemlidir.

▪Rakiplerin açıkları takip edilmeli, onlardan faydalanmalıdır.  Özellikle süpermarketlerin kapalı olduğu sabahın erken ve gecenin  geç saatlerine kadar açık kalınmalıdır. Bakkal esnafı yoğun çalışma  temposundan dolayı piyasadaki gelişmeleri yakından takip  etmemektedir. Bakkalların bu eksikliği gıda ve tüketim piyasasındaki  tüm gelişmelerin aktarılacağı kısa aralıklı grup toplantıları ile  giderilmelidir.

(Bakkal Nasıl  Kurtulur, Metro, s.20-25)

1. Bakkalların  yanında, kasap, manav, kuruyemişçi, şarküteri, konfeksiyoncu,  ayakkabıcı, tatlıcı-pastacı, hediyelik eşya satıcısı,  kırtasiyeci ve benzeri 60'a yakın meslek grubunda faaliyet  gösteren esnafı tehdit eden süpermarketler tıpkı Avrupa Birliği  ülkelerinde olduğu gibi şehir dışına çıkarılmalıdır.

2. Süpermarketlerin çalışma gün ve saatlerine sınırlama  getirilmelidir.

3. İmalatçı  firmaların, Rekabeti Koruma Kanunu'na aykırı olarak,  süpermarketlere ayrı, toptancıya ayrı, bakkallara ayrı fiyat  uygulaması önlenmeli, Rekabet Kurulu haksız rekabete karşı daha  duyarlı olmalıdır.

4. Kamu  kurumlarının özel sektör faaliyeti olan, gıda perakendeciliği  yapmaları, tüketim kooperatifi, kantin işletmeleri  kaldırılmalıdır.

5. Belediyelerin semt pazarlarının dağılımını yaparken esnafı zor  duruma sokacak uygulamalardan kaçınması, işportacılığı  engellemesi ve büfe olarak açılmasına izin verdiği yerlerin daha  sonra bakkallık yapacak şekilde genişlemesine müsaade etmemesi  gerekmektedir.

6. Merkezi  idarenin özellikle vergi, kredi ve teşvik uygulamaları açısından  küçük esnafı destekleyecek, özendirecek yeninden yapılandırmaya  gitmesi gerekmektedir. Yüksek kredi faizleri, vergi oranları  gözden geçirilmeli, teşvik sürecindeki bürokratik aşamalar ve  kıstaslar azaltılmalıdır.

7. Her köşe  başına bakkal açılmasını engelleyici düzenlemelere gidilmeli,  işyeri tahdidi getirilmeli, bakkalların birleşmeleri  özendirilmelidir.

8. Bakkalların  şirketleşmeleri, alım birlikleri kurmaları teşvik edilmeli,  bakkal esnafının dayanışma bilinci pekiştirilmeli, kendini  temsil eden odalara, federasyona güvenini sağlayacak  faaliyetlere yer verilerek, güç birliği oluşturulmalıdır.

9. Bakkal  esnafı arayış içerisinde olmalı, kendini geliştirmeli, müşteri  memnuniyetini sağlayacak değişimlere açık olmalı, geleneksel  uygulamalar yerine devamlı değişen koşullara ayak uydurmalıdır.

      Sonuç  olarak bakkal-süpermarketler arası rekabette son kararı müşterinin  vereceği unutulmadan; tüketicilere para, zaman ve enerji tasarrufu  sağlayabilen, sabahın erken saatlerinden gecenin geç vakitlerine  kadar açık olan, gerektiğinde evlere servis yapan, müşterisine bir  komşu kadar yakın, güleryüzlü, icabında veresiye veren, temizlik ve  hijyenik şartlara azami ölçüde dikkat eden, müşterisini düğününde ve  cenazesinde yalnız bırakmayan, ışıkları yanınca mahallenin  emniyetini sağlayan, sosyal hayatın bir parçası ve demokrasinin  sigortası olan gerçek "Bakkal Amcalar" ayakta kalacaktır.

 

    Çalışmanın  ülkemize, tüm esnafımıza faydalı olmasını diler ve işdünyası  ilişkilerini geliştirmeye örnek olmasını temenni ederim.

                                                                                           Bayram UYSAL

                                                                                                   Başkan